Co czwarty Polak przynajmniej raz dokonał impulsywnego zakupu o wartości przekraczającej 500 zł. Mężczyźni częściej kupują pod wpływem chwili, a kobiety częściej tego żałują – wynika z badania „Finanse w parach 2025”, zrealizowanego na zlecenie Krajowego Rejestru Długów. Eksperci ostrzegają, że impulsywne zakupy, choć mogą napędzać gospodarkę, niosą też ryzyko poważnych problemów finansowych.
- Wyniki badania KRD pokazują, że mężczyźni częściej niż kobiety pozwalają sobie na spontaniczne wydatki o znacznej wartości. Aż 31 proc. mężczyzn przyznało, że zdarzyło im się dokonać takiego zakupu pod wpływem chwili, podczas gdy wśród kobiet odsetek ten wyniósł tylko 20 proc. Jednocześnie kobiety są bardziej skłonne do refleksji nad swoimi decyzjami zakupowymi – 29 proc. z nich przyznało, że żałowało takiego wydatku, w porównaniu do 26 proc. mężczyzn.
- – Przedstawiciele obu płci zgadzają się natomiast, że kobiety częściej wydają pieniądze na ubrania, kosmetyki i buty, podczas gdy mężczyźni z reguły dokonują impulsywnych zakupów sprzętu elektronicznego i gadżetów – komentuje Adam Łącki, prezes Zarządu Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej.
- Choć z ekonomicznego punktu widzenia zjawisko impulsywnych zakupów może być korzystne dla gospodarki, bo zwiększa rotację produktów i dochody sklepów, to z psychologicznego punktu widzenia jednostki już niekoniecznie. Potrzeba natychmiastowej gratyfikacji, w której ludzie oczekują błyskawicznej przyjemności, bez uwzględnienia długoterminowych konsekwencji, może skończyć się kłopotami.
- – Impulsywne zakupy często kończą się długami, które później trafiają do windykacji. Dotyczy to nie tylko osób, które sfinansowały je kredytem ratalnym czy pożyczką. Czasami wydanie większej gotówki na coś nieplanowanego sprawia, że brakuje pieniędzy na bieżące zobowiązania – zwraca uwagę Jakub Kostecki, prezes Zarządu firmy windykacyjnej Kaczmarski Inkasso.
- Najbardziej skłonne do impulsywnych zakupów są osoby w wieku 18-24 lat – aż 48,5 proc. z nich przyznało, że wydało przynajmniej 500 zł pod wpływem chwili. Natomiast tylko co czwarty młody człowiek żałował takiego zakupu.
- – Młodsze pokolenia są bardziej podatne na bodźce marketingowe i emocjonalne zakupy – zauważa Jakub Kostecki.
- – Wnioski z tych badań mają również odniesienie do finansów mikroprzedsiębiorstw, gdzie granica między wydatkami prywatnymi a firmowymi często się zaciera. W praktyce oznacza to, że zakup dokonany pod wpływem chwili – np. nowy telefon czy drogi sprzęt RTV – potrafi obciążyć firmowy budżet równie mocno jak prywatny. W efekcie może to prowadzić do opóźnień w rozliczeniach z kontrahentami, utraty wiarygodności lub konieczności sięgania po kosztowne finansowanie zewnętrzne – podkreśla Sandra Czerwińska, ekspertka Rzetelnej Firmy.
- W Krajowym Rejestrze Długów jest obecnie ponad 2 mln osób, które już teraz nie są w stanie spłacić zaciągniętych zobowiązań finansowych o łącznej wartości ponad 44 mld zł. Średni dług jednej zadłużonej osoby to 21,7 tys. zł. Zdaniem ekspertów, decydujący wpływ na kondycję finansową Polaków ma świadomość finansowa – osoby, które lepiej zarządzają swoimi budżetami, są bardziej skłonne do przemyślanych decyzji i rzadziej żałują impulsywnych wydatków.
Ogólnopolskie badanie „Finanse w parach 2025” zostało zrealizowane na zlecenie Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej w styczniu 2025 r., przez IMAS International na reprezentatywnej grupie 749 osób, w wieku 18–74 lata, będących w związkach partnerskich lub małżeńskich z osobą przeciwnej płci.