Nie każdy przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą zobowiązany jest do rozliczenia podatku VAT. Niektórzy z nich uzyskują bowiem prawo do korzystania ze zwolnienia. Jednak konsekwencją nabycia tego rodzaju uprawnień jest utrata prawa do odliczania podatku naliczonego dla transakcji zwolnionych. Nie zawsze więc zwolnienie z podatku jest korzystne dla podatnika. Zwolnienia z VAT dzieli się na podmiotowe i przedmiotowe, drugie z nich jest obligatoryjne, jednak w przypadku zwolnienia podmiotowego, podatnik ma prawo do nieskorzystania z tego przywileju.
Dla kogo faktura bez VAT?
Co do zasady każdy przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą podlega obowiązkowi VAT. Istnieją jednak takie sytuacje, gdzie podatnik otrzymuje prawną możliwość skorzystania ze zwolnienia z tego podatku. Przysługuje ono przedsiębiorcy z kilku powodów:
- nieprzekraczanie limitu obrotów
- z uwagi na rodzaj sprzedawanych towarów
- z uwagi na rodzaj świadczonych usług
Aby skorzystać ze zwolnienia z VAT i możliwości wystawiania faktury bez VAT dla całej swojej sprzedaży, przedsiębiorca musi spełnić określony warunek: wielkości obrotu wymienionej w art. 113 ust.1. Aktualnie przedsiębiorca zostaje zwolniony z podatku VAT wówczas, gdy wartość sprzedaży netto dla jego działalności gospodarczej w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyła 200 000 zł.
Z możliwości wystawiania faktury bez VAT mogą skorzystać również ci przedsiębiorcy, którzy zaczynają działalność na rynku towarów i usług. Jeżeli przedsiębiorca zakłada działalność w trakcie roku podatkowego, zwolnieniu z VAT może podlegać też sprzedaż opodatkowana, pod warunkiem jednak, że jej wartość nie przekroczy określonego dla danego roku limitu. Kwotę limitu wylicza się proporcjonalnie dla czasu trwania działalności.
Faktury bez VAT a rodzaj działalności
Zwolnienie przedmiotowe z podatku VAT obejmuje rodzaj działalności gospodarczej, prowadzonej przez przedsiębiorcę. Wszystkie przypadki zostały zebrane i wymienione w art. 43 ust.1 ustawie o VAT. Najczęściej wybierane przed podatników profesje to:
- usługi finansowe
- usługi edukacyjne
- usługi medyczne
Niektóre rodzaje działalności gospodarczej są z góry pozbawione możliwości zwolnienia z VAT, nawet wtedy, gdy mieszczą się w limitach sprzedaży towarów czy usług, m.in:
- sprzedaż wyrobów z metali szlachetnych, ale też złomu
- sprzedaż towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym
- sprzedaż terenów budowlanych, budynków, budowli
- sprzedaż wysyłkowa
- sprzedaż preparatów kosmetycznych, nowych środków transportu, samochodów, komputerów, wyrobów elektronicznych, elektrycznych oraz optycznych
- sprzedaż usług prawniczych, jubilerskich, doradztwa, ściągania długów
Powrót do zwolnienia z podatku VAT
Przedsiębiorca, który stracił lub zrezygnował z możliwości wystawiania faktury bez VAT może w określonych okolicznościach powrócić do tego przywileju. Przede wszystkim musi spełniać bazowe dla ustawy warunki a poza tym musi upłynąć co najmniej rok od końca tego roku, w którym podatnik utracił prawo do zwolnienia z VAT. W roku ubiegłym nie może on również przekroczyć limitu obrotów netto w wysokości 200.000zł.
Powrót do wcześniejszego statusu generuje również obowiązek dokonania korekty podatku naliczonego, dla uprzednich zakupów firmowych. Korekta zależy od wartości tych zakupów oraz ich rodzaju.
Zwolnienie z VAT i możliwość wystawiania faktury bez VAT jest przywilejem, ale też w pewnych sytuacjach obciążeniem dla przedsiębiorcy. Warto zatem dokładnie przemyśleć przyjęty sposób opodatkowania w świetle utraty możliwości obniżania podatku należnego.