W języku polskim zwykło się używać zamiennie pojęć adwokat, prawnik i mecenas, co jest oczywiście mało precyzyjne, a wręcz błędne. Do tego dochodzi jeszcze radca prawny i pojawia się kolejny dylemat – czym różni się on od adwokata? A może nie ma różnicy? Wszystko wyjaśniamy poniżej!
Prawnik to adwokat? A może mecenas?
Najprościej mówiąc, prawnikiem jest każdy absolwent pięcioletnich studiów prawniczych posiadający tytuł magistra prawa. Nie ma przy tym znaczenia, czy zdobył on dodatkowe kwalifikacje, czy też zakończył swoją edukację na tym etapie. Wystarczy po prostu sam dyplom. Prawnik może też udzielać porad prawnych i pracować w kancelarii prawnej lub doradztwa prawnego, w tym także w kancelarii adwokackiej. Magister prawa może ponadto udzielać informacji, konsultacji oraz wyjaśnień dotyczących stosowania prawa. Nie ma natomiast uprawnień do reprezentowania interesów klientów.
Kim właściwie jest adwokat i czym się zajmuje?
Tytuł zawodowy adwokata zyskuje osoba, która ukończyła magisterskie studia prawnicze, trzyletnią aplikację adwokacką oraz zdała państwowy egzamin zawodowy i została wpisana na listę adwokatów. Nietrudno zatem wywnioskować, że każdy adwokat jest prawnikiem, ale nie każdy prawnik jest adwokatem. Co ważne, adwokat może pracować w kancelarii adwokackiej, jednak nie na umowie o pracę, a na przykład na postawie umowy cywilnoprawnej. Kancelaria adwokacka skupia zwykle adwokatów specjalizujących się w różnych dziedzinach, co pozwala kompleksowo zająć się szeroko rozumianymi sprawami klientów prywatnych, jak i biznesowych.
Uściślając jeszcze bardziej, adwokaci są chronieni prawem i mogą reprezentować przed sądami – w dowolnej sprawie – zarówno osoby fizyczne, jak i osoby prawne oraz jednostki administracyjne. Na sali sądowej zawsze poznamy ich po todze z zielonym żabotem.
Radca prawny – jakie są jego kompetencje?
Często pojawiają się wątpliwości, czym w zasadzie różni się radca prawny od adwokata. Wizualnie – podczas rozprawy – łatwo ich odróżnić po stroju. Radca prawny nosi togę z niebieskim żabotem, a adwokat, jak już wspomnieliśmy, z zielonym. Co ważne, radca prawny dopiero po 2007 roku zyskał możliwość reprezentowania przed sądem interesów klientów w sprawach rodzinnych.
Zasadniczą różnicą pomiędzy radcą prawnym a adwokatem, pracującym w kancelarii adwokackiej lub prowadzącym własną praktykę, jest to, że nie może on być obrońcą w sprawach karnych oraz karnoskarbowych. Ponadto nie ma też przeszkód do zatrudnienia radcy prawnego na umowę o pracę. Oczywiście nie można zapomnieć, że musi on wcześniej ukończyć studia prawnicze i aplikację radcowską oraz zdać egzamin zawodowy i znaleźć się na liście radców prawnych.
„Panie mecenasie” – co kryje się pod tym zwrotem?
Pozostało jeszcze wyjaśnienie ostatniego pojęcia. Mecenas nie jest tytułem zawodowym, lecz zwrotem grzecznościowym, nie jest też chroniony prawnie. Najczęściej stosuje się go wobec adwokatów oraz radców prawnych pracujących w kancelarii adwokackiej bądź radcowskiej lub mających własną działalność gospodarczą. Sformułowanie „panie mecenasie” jest powszechne i używane w wielu sytuacjach, więc nikogo to nie dziwi.
Podsumowując, prawnik, mecenas, adwokat i radca prawny to podobne, ale jednak różne pojęcia. Warto znać ich charakterystykę, by nie popełnić gafy, a przede wszystkim, by wiedzieć, do kogo można przyjść po poradę czy reprezentowanie w sądzie. Jeśli mamy wątpliwości, dobrze zgłosić się do kancelarii adwokackiej, w której uzyskamy potrzebną pomoc.