Artykuł sponsorowany
Jednymi z najczęściej używanych rodzajów tłumaczeń ustnych są tłumaczenia konsekutywne i symultaniczne. Mają znaczenie czysto praktyczne i stosowane są na międzynarodowych zgromadzeniach, konferencjach, sympozjach, szkoleniach czy na potrzeby organów administracji. Jak przebiega proces tłumaczenia w obydwu przypadkach, jakie są różnice i podobieństwa między tymi dwoma rodzajami tłumaczeń ustnych? Czy są trudniejsze niż tłumaczenia pisemne?
Czym jest tłumaczenie konsekutywne?
Tłumaczenie konsekutywne to tłumaczenie ustne inaczej określane jako tłumaczenie następcze. Jak się odbywa? Otóż mówca wypowiada swoje przemówienie w języku źródłowym fragmentami – po kilka lub kilkanaście zdań – a następnie robi w nim przerwę, w czasie której tłumacz konsekutywny w całości przekłada je i wygłasza w języku docelowym. Kiedy skończy, ponownie głos zabiera prelegent.
Ten rodzaj tłumaczenia wymaga od tłumacza konsekutywnego umiejętności skupienia się na wypowiedzi oratora, znalezienia w niej najważniejszych wątków i myśli, a następnie wiernego przetłumaczenia ich i oddania treści w języku docelowym słuchaczom. W tłumaczeniach ustnych ważna jest więc nie tylko perfekcyjna znajomość języka źródłowego i docelowego, ale również dobry słuch, refleks i doskonała dykcja. Istotna jest również odporność na stres i dobra pamięć krótkotrwała.
W jakich sytuacjach wykorzystuje się tłumaczenia konsekutywne? Na przykład w czasie spotkań biznesowych, szkoleń, konsultacji medycznych, negocjacji handlowych, a nawet ślubów. Z usług tłumaczy konsekutywnych korzysta również Parlament Europejski. W zależności od rodzaju treści poddawanych tłumaczeniu ustnemu, może się również przydać tłumacz naukowy.
Czym jest tłumaczenie symultaniczne?
Tłumaczenie symultaniczne, określane również jako tłumaczenie konferencyjne, to rodzaj tłumaczenia ustnego, który przebiega zupełnie inaczej niż tłumaczenie konsekutywne. Tłumacz symultaniczny równocześnie słucha wypowiedzi wypowiadanej w języku źródłowym, tłumaczy ją w czasie rzeczywistym na język docelowy i wygłasza. Ten rodzaj tłumaczenia rodzi jednak pewne trudności – dwie osoby mówią w tym samym momencie, co grozi powstaniem niepotrzebnego hałasu i zamieszania.
Dlatego też tłumaczenie odbywa się w dźwiękoszczelnej kabinie, w której tłumacz siedzi korzystając ze specjalistycznego sprzętu audio. Trzeba pamiętać, że ten rodzaj przekładu jest bardzo wymagający – tłumacz musi się w pełni skupić na równoczesnym słuchaniu, tłumaczeniu i mówieniu. Dlatego w czasie trwającej nieraz kilka godzin konferencji jeden tłumacz nie wystarczy, nie ma bowiem możliwości skoncentrowania się przez tak długi czas. Dlatego takie spotkania biznesowe obsługuje cały zespół tłumaczy, którzy wymieniają się co około kwadrans.
Tłumaczenie symultaniczne pozwala po pierwsze skrócić czas trwania konferencji (tłumacz mówi bowiem w tym samym czasie, co prelegent, nie ma więc konieczności robienia przerw w wypowiedziach wygłaszanych przez obydwu uczestników), a po drugie – sam proces tłumaczenia może równocześnie przeprowadzać wielu tłumaczy symultanicznych na różne języki.
Porównanie tłumaczenia konsekutywnego i symultanicznego
Tłumaczenia konsekutywne i symultaniczne różnią się między sobą, a zrozumienie różnic między nimi jest bardzo istotne, jeśli chcemy zorganizować spotkanie, w którym uczestniczyć mają osoby posługujące się różnymi językami. Zobaczmy więc czym tłumaczenie konsekutywne różni się od tłumaczenia symultanicznego i jakie łączą je podobieństwa.
Podobieństwa i różnice
Tłumaczenia symultaniczne i konsekutywne to dwa rodzaje tłumaczenia ustnego, które mogą być stosowane z powodzeniem na różnego rodzaju międzynarodowych spotkaniach. Tłumacz ustny, niezależnie od tego, jaki rodzaj tłumaczenia wykonuje, musi odznaczać się perfekcyjną znajomością przynajmniej jednego języka obcego i języka ojczystego (lub dwóch języków obcych) oraz zdolnością koncentracji, doskonałym słuchem i nienaganną dykcją. Na tym jednak podobieństwa się kończą, teraz krótko omówimy różnice.
Tłumaczenie symultaniczne odbywa się w czasie rzeczywistym, bez przerw w przemówieniu prelegenta na wypowiedź tłumacza – dlatego tłumacze symultaniczni muszą wykonywać swoją pracę w kabinach dźwiękoszczelnych. Drugim powodem jest fakt, iż w jednym czasie pracować może wielu tłumaczy dokonujących przekładu na różne języki. W ten sposób na sali panuje względna cisza, a słychać jedynie wypowiedź mówcy.
Inaczej niż ma to miejsce w tłumaczeniu symultanicznym, w przypadku tłumaczenia konsekutywnego tłumacz nie dysponuje żadnego rodzaju sprzętem audio. Za jedyną pomoc służą mu notes i długopis. Sporządza on notatki, zapisując najważniejsze wątki wypowiedzi prelegenta – co ciekawe, korzysta z systemu symboli, a nie alfabetu.
Najważniejszą różnicą między omawianymi rodzajami tłumaczeń jest więc czas ich trwania – konferencja czy spotkanie, w którym uczestniczą tłumacze symultaniczni, będzie trwało dwa razy krócej niż to, w którym przekładu dokonuje tłumacz konsekutywny.
Tłumaczenia szeptane
Trzecim rodzajem tłumaczeń ustnych jest tłumaczenie szeptane – stosuje się je wtedy, gdy w spotkaniu uczestniczy tylko jedna lub dwie osoby, które nie porozumiewają się w obcym języku, a pozostała część uczestników tak. Wówczas tłumacz siedzi za taką osobą, słucha przemówienia prelegenta, a następnie tłumaczy jego słowa, przekazując je szeptem uczestnikowi. Tego rodzaju tłumaczenia stosowane są w przypadku wydarzeń, w których uczestniczy niewielka ilość osób – np. w ceremoniach ślubnych, kameralnych spotkaniach biznesowych czy szkoleniach organizowanych dla kilku uczestników.
Podsumowanie
Wiesz już czym są tłumaczenia symultaniczne i konsekutywne oraz jakie są między nimi podobieństwa i różnice. Niezależnie jednak od tego, który rodzaj przekładu wykonuje tłumacz, zawsze musi mieć umiejętność sprawnego porozumiewania się w obydwu językach, którymi w czasie pracy operuje, oraz zdolność do bardzo silnej koncentracji i odporność na stres.