Podatki lokalne zostały wprowadzone w Polsce na mocy ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Ustawa ta weszła w życie 1 kwietnia 1985 roku i ujednoliciła podatki lokalne na terenie całego kraju. Ten rodzaj podatków stanowi główne źródło dochodów samorządów terytorialnych, tuż obok tzw. opłat lokalnych (czyli na przykład opłat targowych bądź opłat uzdrowiskowych). Według ustawy każda gmina może samodzielnie decydować o wysokości podatków, ale jednocześnie zobowiązana jest do przestrzegania odgórnych limitów (ograniczonych przez głównego ustawodawcę).
Charakterystyka podatków lokalnych
Polski system prany dzieli podatki w kraju an bezpośrednie, czyli takie, które mogą stanowić koszt podatnika oraz pośrednie – trafiające do budżetu państwa. Podatki lokalne, jak wyjaśnia radca prawny z Kancelaria Walterowicz, należą do tzw. podatków bezpośrednich, które są pobierane (jak wskazuje nazwa) bezpośrednio przez określone samorządy terytorialne.
Uiszczanie podatków lokalnych jest obowiązkiem każdej osoby fizycznej zamieszkującej teren danej gminy, a także osób prowadzących działalność gospodarczą. Warto pamiętać, że w przypadku firm część podatków lokalnych może zostać odliczona od dochodu (czyli stanowić koszt podatkowy) – mowa tutaj między innymi o podatku od nieruchomości, podatku rolnym czy podatku leśnym. Podatki lokalne można wykazywać w kosztach na podstawie wydanych przez Urząd Gminy czy Urząd Miasta decyzji na konkretny rok – zawiera ona między innymi opis rodzaju podatku, a także kwotę.
Rodzaje podatków lokalnych na terenie gminy
Podatki lokalne to grupa danin publicznych, w których skład wchodzą:
- podatek od nieruchomości – podatek ten nakładany jest głównie na osoby fizyczne, prawne oraz takie, które nie posiadają osobowości prawnej i są jednocześnie właścicielami bądź posiadaczami nieruchomości lub obiektów budowlanych, które nie są na trwale złączone z gruntem bądź którzy są użytkownikami wieczystymi danej nieruchomości; podstawą naliczania i poboru jest ustawa z dn. 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych;
- podatek rolny – nałożony na osoby, które prowadzą gospodarkę rolną; przedmiotem opodatkowania są grunty sklasyfikowane w spisie gruntów i budynków i zaliczane do użytków rolnych lub gruntów zadrzewionych lub zakrzewionych, za wyjątkiem gruntów, na których prowadzone są pozarolnicze działalności gospodarcze; podstawą naliczania i poboru podatku tego rodzaju jest Ustawa z dn. 15 listopada 1984 roku o podatku rolnym;
- podatek leśny – podatek pobierany od prowadzonej działalności w zakresie gospodarowania i wykorzystywania gruntów leśnych; podstawą naliczania i poboru podatku leśnego jest ustawa z dn. 30 października 2002 r.;
- podatek o środkach transportowych – podatek dla wszystkich tych osób, które są właścicielami środków transportowych, takich jak między innymi wszelkie pojazdy samochodowe, przyczepny, ciągniki rolne, motorowery, a także sprzęt wodny (jachty, łodzie etc.) wyposażone w silniki; podstawą naliczania i poboru podatku jest ustawa z dn. 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych;
- podatek od spadków i darowizn – jak sama nazwa wskazuje przedmiotem opodatkowania jest nabycie przez osoby fizyczne prawa do własności rzeczy znajdujących się w kraju na drodze spadku bądź darowizny; podstawą naliczania i poboru podatku jest ustawa z dn. 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn;
- podatek od posiadania psów – dla posiadaczy psów (nienaliczany m.in. w przypadku psów będących oficjalnymi asystentami osób z niepełnosprawnością); podstawą naliczania i poboru podatku jest ustawa z dn. 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych.