Punkt biwalentny stanowi istotny parametr techniczny, który jest uwzględniany podczas konfigurowania instalacji z pompą ciepła. Określa on temperaturę zewnętrzną, przy której działanie pompy zostaje wspomagane przez dodatkowe źródło ciepła, takie jak grzałka elektryczna lub kocioł. Od jego właściwego ustalenia zależy nie tylko zużycie energii, ale także częstotliwość uruchamiania źródeł pomocniczych oraz końcowe koszty eksploatacyjne związane z ogrzewaniem budynku. Jak prawidłowo ustawić punkt biwalentny?
Co to jest punkt biwalentny?
Punkt biwalentny definiuje się jako temperaturę zewnętrzną, przy której moc cieplna generowana przez pompę ciepła pokrywa całkowite zapotrzebowanie budynku na ciepło. W tym momencie uzyskuje się równowagę pomiędzy dostarczaną energią a stratami wynikającymi z przenikania ciepła. To właśnie w tym zakresie temperatura pracy pompy odpowiada zapotrzebowaniu cieplnemu budynku.
W przypadku dalszego spadku temperatury zewnętrznej, pompa ciepła przestaje być w stanie samodzielnie zapewnić odpowiednią ilość energii cieplnej, co skutkuje koniecznością uruchomienia dodatkowego źródła grzewczego. Możliwa jest konfiguracja dwóch trybów działania – w układzie równoległym oba źródła funkcjonują jednocześnie, natomiast w wersji alternatywnej tylko jedno z nich pozostaje aktywne w danym momencie. Wybór konkretnego trybu wpływa na charakterystykę pracy całego systemu oraz efektywność energetyczną instalacji.
Kiedy pompa ciepła potrzebuje dodatkowego wsparcia grzałki elektrycznej?
Grzałka elektryczna może pełnić funkcję wsparcia w systemie grzewczym, jednak jej działanie powinno ograniczać się do sytuacji wyjątkowych. Zbyt częsta aktywacja tego elementu może wskazywać na nieprawidłową konfigurację ustawień pompy ciepła. Graniczna temperatura, przy której pompa przestaje być wystarczająco wydajna i wymaga wsparcia, nazywana jest punktem biwalentnym. Nie istnieje jedna uniwersalna metoda jego określenia – zależy on od indywidualnych parametrów budynku, takich jak poziom izolacji, warunki klimatyczne danego obszaru oraz zastosowana moc urządzenia grzewczego.
Niewłaściwie dobrany punkt biwalentny może wpłynąć na komfort cieplny oraz zużycie energii. Gdy ustawienie jest zbyt niskie, pompa może nie sprostać zapotrzebowaniu cieplnemu w okresach dużych mrozów. Natomiast zbyt wysoka wartość tego parametru może skutkować niepotrzebnym uruchamianiem grzałki, co przekłada się na zwiększenie jej kosztów eksploatacyjnych. W optymalnie działającym systemie grzałka powinna pozostać elementem wspomagającym, aktywującym się tylko w razie potrzeby. Jeżeli jej udział w pokrywaniu zapotrzebowania cieplnego w trakcie sezonu grzewczego przekracza pewien poziom, warto przeanalizować ustawienia systemu i dokonać ewentualnych korekt.
Co wziąć pod uwagę przy ustawianiu punktu biwalentnego?
Punkt biwalentny nie jest wartością stałą, raz ustawioną i zapomnianą. Z czasem ulega zmianom, zależnie od wprowadzanych modernizacji w budynku, jak np. poprawa izolacji termicznej, wymiana stolarki okiennej czy zmiana źródła ogrzewania. Jego ustalenie pozwala określić, w jakich warunkach pompa ciepła przestaje w pełni pokrywać zapotrzebowanie na energię cieplną i wymaga wsparcia dodatkowego źródła.
W celu określenia tej wartości należy znać zapotrzebowanie cieplne budynku, charakterystykę pracy pompy w różnych temperaturach oraz dane klimatyczne właściwe dla danego regionu. Przykładowo, jeśli zapotrzebowanie cieplne wynosi 8 kW, a pompa przy temperaturze -7°C zapewnia moc 6 kW, wówczas w tych warunkach konieczne staje się uruchomienie wspomagania.
W przypadku nowoczesnych układów sterowania możliwe jest zaprogramowanie różnych poziomów wsparcia w zależności od sezonu. Tego rodzaju elastyczność pozwala lepiej dostosować pracę instalacji do zmiennych warunków pogodowych – innych przy dużej wilgotności i lekkim mrozie, innych przy niskich, suchych temperaturach.
Jeśli nie wiesz, jak ustawić punkt biwalentny pompy ciepła, możesz skorzystać z pomocy specjalistów na https://www.pelsun.pl/pompy-ciepla
Jakie są efekty źle ustawionego punktu biwalentnego?
Sprawnie funkcjonujący system grzewczy nie powoduje żadnych kłopotów. Pracuje równomiernie, bez gwałtownych wahań temperatury, zapewniając stabilne warunki wewnątrz budynku. Właściwe ustawienie punktu biwalentnego ma istotny wpływ na taki efekt. Nieprawidłowo dobrany parametr może prowadzić do częstego uruchamiania grzałki, podwyższenia kosztów eksploatacyjnych oraz zauważalnych dyskomfortów temperaturowych.
Ustalanie punktu biwalentnego nie powinno odbywać się w oparciu o standardowe tabele czy przykłady z innych instalacji. Każdy budynek posiada inną charakterystykę cieplną, dlatego konieczne jest indywidualne podejście. Kluczowe znaczenie ma tu rzeczywista analiza pracy pompy ciepła w konkretnych warunkach, a nie wyłącznie opieranie się na danych technicznych przedstawionych w materiałach producenta. Nawet niewielka korekta ustawień o kilka stopni może istotnie wpłynąć na stabilność działania całego układu grzewczego.
Czy przesunięcie punktu biwalentnego o kilka stopni może wpłynąć na rachunki za eksploatację pompy ciepła?
Niewielka zmiana temperatury może znacząco wpłynąć na efektywność działania całej instalacji grzewczej. Przesunięcie ustawień punktu biwalentnego, na przykład z 5°C do 8°C, może ograniczyć pracę dodatkowego źródła ciepła nawet o kilkaset kilowatogodzin w skali roku, co przekłada się na zauważalne oszczędności w rachunkach za energię. Takie wartości nie są teoretyczne – pochodzą z rzeczywistych przykładów modernizacji i dostrajania systemów.
Wiele osób nie podejmuje jednak prób weryfikacji tych parametrów, ponieważ nie znają dostępnych metod ich analizy. Istnieją jednak narzędzia umożliwiające ocenę zapotrzebowania budynku na ciepło, analizę charakterystyki pompy oraz danych meteorologicznych, które pozwalają określić najbardziej efektywne ustawienia. Jednorazowe poświęcenie czasu na ich analizę może przynieść długofalowe korzyści, nawet jeśli obecna instalacja nie wykazuje widocznych problemów w codziennym użytkowaniu.