Chciałbyś zostać tłumaczem przysięgłym, ale nie wiesz jak zdobyć uprawnienia? Zastanawiasz się, czy ten zawód jest dla Ciebie i czy poradzisz sobie z odpowiedzialnością, jaką niesie ze sobą wykonywanie tego zawodu? Sprawdź koniecznie!
Czym zajmuje się tłumacz przysięgły?
Tłumacz przysięgły jest zawodem zaufania publicznego – jego funkcjonowanie określa właściwa ustawa. Tłumacz przysięgły otrzymuje od swoich klientów dokumenty tj.: różnego rodzaju akty prawne (małżeństwa, zgonu, urodzenia), zaświadczenia czy umowy, a jego rolą jest ich przetłumaczenie lub uwierzytelnianie ich odpisów. Tłumacz bierze pełną odpowiedzialność za błędy wynikające ze złych tłumaczeń.
Jakie cechy powinien posiadać tłumacz przysięgły?
Z uwagi na to, że język nieustannie ewoluuje, pojawiają się nowe zwroty, osoba sprawująca to stanowisko powinna systematycznie poszerzać zakres swojego słownictwa. Przyszły tłumacz przysięgły musi odznaczać się starannością, sumiennością i odpowiedzialnością. Tutaj nie ma miejsca na pośpiech i roztargnienie. Dodatkowo osoba taka powinna być godna zaufania, gdyż tłumaczenie dokumentów, trzeba utrzymać w tajemnicy. Często są to dane poufne i nawet jeśli informacje w nich zawarte wydają się niezwykle interesujące, ich przekazanie dalej może wiązać się nawet z odpowiedzialnością karną.
Osoba zastanawiająca się nad tym kierunkiem kształcenia powinna wykazywać się dużą odpowiedzialnością i precyzją. Przydatną cechą jest również umiejętność dobrej organizacji czasu pracy i koncentracji na zadaniach.
Zanim przystąpimy do egzaminu
Ustawa o zawodzie tłumacza przysięgłego wymienia kilka warunków, aby uzyskać dostęp do uprawnień tłumacza przysięgłego:
– ukończone studia wyższe,
– biegła znajomość języka polskiego,
– pełna zdolność do czynności prawnych, brak karalności za przestępstwo umyślne, przestępstwo skarbowe albo nieumyślne przestępstwo.
– obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, Konfederacji Szwajcarskiej albo obywatelstwo innego kraju, jeżeli na podstawie i zasadach określonych w przepisach prawa Unii Europejskiej przysługuje mu prawo podjęcia zatrudnienia lub samozatrudnienia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub, na zasadach wzajemności, obywatelstwo innego państwa oraz pozytywny wynik egzaminu upoważniającego do wykonania zawodu.
Pomimo, że wpis na listę tłumaczy przysięgłych następuje gdy kandydat spełni wszystkie powyższe wymagania, to do egzaminu można przystąpić jeszcze przed ukończeniem uczelni wyższej czy uzyskaniem obywatelstwa jednego w wyżej wymienionych krajów.
Przebieg egzaminu
Egzamin na tłumacza przysięgłego składa się z dwóch części – pisemnej i ustnej. Część pisemna trwa cztery godziny. W jej trakcie kandydat musi dokonać tłumaczenia dwóch tekstów z języka obcego na język polski oraz z polskiego na język obcy. W trakcie egzaminu zdający mogą mieć ze sobą słowniki.
W drugiej części przyszli tłumacze zostaną poproszeni o przetłumaczenie 2 tekstów z języka obcego na polski metodą a vista – kandydat otrzymuje dokument, który ma przełożyć, w formie pisemnej. Dodatkowo, na tę część składa się też tłumaczenie konsekutywne 2 tekstów z języka polskiego na język obcy. Wówczas egzaminator odczytuje lub odtwarza tekst, robiąc przerwy na tłumaczenie przez zdającego.
Aby zdać egzamin, należy osiągnąć pozytywne oceny z obu części.
Końcowe czynności
Ostatnią czynnością przed uzyskaniem praw do wykonywania zawodu jest złożenie ślubowania wobec ministra sprawiedliwości. Kandydat, który zdał egzamin, zyskuje prawo do wykonywania zawodu oraz zostaje wpisany na listę tłumaczy przysięgłych. Tłumacz przysięgły po złożeniu wniosku, otrzymuje osobistą pieczęć, na której jest jego nazwisko, nr licencji oraz informacja o języku, w którym otrzymał uprawnienia do wykonywania zawodu. Pieczęć ta służy do poświadczania tłumaczeń oraz do uwierzytelniania dokumentów tłumaczonych przez kogoś innego.
Tłumacz zwykły a przysięgły
Tłumacze przysięgli a zwykli w teorii niewiele się różnią, gdyż w obu przypadkach najważniejsze jest, by jak najwierniej przetłumaczyć dokument. Ale to tłumacze przysięgli muszą spełniać warunki wymagane przez ustawę i to na nich spoczywa odpowiedzialność za dokonany przekład. Każde tłumaczenie musi być poświadczone przez tłumacza osobistą pieczęcią, która zawiera jego imię i nazwisko, numer licencji będący na liście tłumaczy przysięgłych jak i język będący jego specjalnością. Odpisy w formie elektronicznej – są opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym, na którym widnieje nazwisko tłumacza. Ma to na celu zabezpieczenie klienta przed stratą wynikającą z błędnego tłumaczenia.
Obowiązki tłumacza przysięgłego
Z działalnością tłumaczy przysięgłych wiążą się obowiązki, które określa ustawa. Zgodnie z nią tłumacz nie może odmówić wykonania przekładu dokumentu w postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy, na żądanie np. sądu lub prokuratora, chyba że pojawią się szczególne okoliczności uzasadniające odmowę. Rozporządzenie ministra sprawiedliwości opisuje wynagrodzenie za tłumaczenia przysięgłe na sprawy publiczne.
Wszystkie poświadczone dokumenty, które wydaje tłumacz przysięgły, oznacza się pozycją, pod którą tłumaczenie lub odpis jest odnotowane w repertorium. Wśród dodatkowych informacji należy zaznaczyć, czy sporządzono je z oryginału, tłumaczenia lub odpisu. W przypadku, gdy przekład wykonano z odpisu lub tłumaczenia, należy zaznaczyć czy odpis (lub tłumaczenie) są poświadczone i opisać podmiot poświadczający. Należy także używać przypisanej pieczęci i złożyć jej wzór oraz wzór swojego podpisu w odpowiednim urzędzie, jest to m.in. ministerstwo sprawiedliwości.
Zawód tłumacza to atrakcyjna opcja dla każdego, u kogo słowniki zajmują całe półki, a języki obce to pasja.