O zawodzie tłumacza przysięgłego słyszał prawdopodobnie każdy. Nie każdy jednak wie dokładnie czym zajmuje się osoba wykonująca go, jakie ma obowiązki i jaka odpowiedzialność na niej ciąży. Nie zawsze też wiemy w jakich sytuacjach należy się zwrócić o pomoc do tłumacza przysięgłego. Zachęcamy więc do przeczytania naszego artykułu na ten temat.
Kim jest tłumacz przysięgły?
Tłumacz przysięgły to zawód zaufania publicznego, którego wykonywanie w Polsce reguluje specjalna ustawa. Każdy tłumacz po zdaniu egzaminu państwowego nabywa prawo podjęcia zatrudnienia i zostaje wpisany na listę tłumaczy przysięgłych, którą znaleźć można na stronie internetowej prowadzonej przez Ministerstwo Sprawiedliwości.
Aby móc podjąć czynności tłumacza przysięgłego, według przepisów prawa należy między innymi:
- mieć obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu;
- znać język polski oraz język obcy;
- mieć pełną zdolność do czynności prawnych;
- zdać egzamin zawodowy przed Państwową Komisją Egzaminacyjną, a tym samym uzyskać uprawnienia tłumacza przysięgłego i wpis na liście tłumaczy przysięgłych.
Jakim rodzajem tekstów zajmuje się tłumacz przysięgły?
Tłumacze przysięgli oferują swoim klientom usługi tłumaczenia ustnego i pisemnego obejmujące dokumenty mające moc prawną. Mogą to być:
- akty notarialne,
- akty stanu cywilnego – urodzenia, zgonu, małżeństwa,
- testament, akt darowizny,
- pełnomocnictwo lub upoważnienie,
- faktury,
- pisma urzędowe,
- dyplomy, świadectwa, certyfikaty,
- dokumentacja pojazdów sprowadzanych z zagranicy.
Jeśli więc chcesz przetłumaczyć z języka polskiego na język angielski czy jakikolwiek inny dokument, który ma zostać przedłożony instytucji czy organowi administracyjnemu – to potrzebny Ci będzie właśnie tłumacz przysięgły.
Odpowiedzialność zawodowa tłumacza przysięgłego
O ile zwykły tłumacz, wykonując swój zawód nie dość starannie, ryzykuje utratą klienta, o tyle tłumacz przysięgły, postępując niezgodnie z obowiązującymi przepisami może ponieść znacznie poważniejsze konsekwencje. Podlega on odpowiedzialności zawodowej za niewykonanie lub nieprawidłowe wykonanie swoich obowiązków. Karą może być nagana, kara pieniężna, a nawet zawieszenie lub pozbawienie prawa wykonywania zawodu tłumacza przysięgłego.
Jak wyglądają i czym się charakteryzują tak przetłumaczone dokumenty?
Tłumacz przysięgły, dokonując tłumaczenia dokumentów, zobowiązany jest do poświadczenia tłumaczeń i odpisów pism za pomocą pieczęci. Zawiera ona jego imię i nazwisko oraz wskazanie języka, w obrębie którego może on realizować tłumaczenia (w otoku). W jej centralnej części natomiast znajduje się numer tłumacza na liście tłumaczy przysięgłych.
Pieczęcie tłumacza przysięgłego początkowo miały inny wygląd – opatrzone były godłem państwowym i oznaczeniem siedziby tłumacza. Obecnie obowiązujący wzór można sprawdzić na stronie internetowej prowadzonej przez Ministerstwo Sprawiedliwości.
Czynności tłumacza przysięgłego obejmują także tłumaczenia w formie elektronicznej. Wówczas posługuje się on kwalifikowanym podpisem elektronicznym, a nie pieczęcią.
Każde tłumaczenie powinno zostać opatrzone nie tylko pieczęcią lub podpisem kwalifikowanym, ale także numerem, pod którym znajduje się ono w tak zwanym repertorium tłumacza przysięgłego. Poza tym powinna się na nim znaleźć informacja czy tłumaczenie zostało sporządzone na podstawie oryginału dokumentu czy też jego odpisu.
Warto pamiętać, że czynności tłumacza przysięgłego mogą, oprócz tłumaczenia pisemnego, obejmować także ustne tłumaczenia przysięgłe. Wykonuje się je wtedy, gdy tłumaczona jest komunikacja werbalna, czyli ustna, mająca charakter urzędowy i pociągająca za sobą skutki prawne. A więc na przykład w przypadku składania przez obcokrajowca zeznań przed sądem, odczytywania treści aktu notarialnego lub zawierania związku małżeńskiego w urzędzie stanu cywilnego przez osoby posługujące się różnymi językami.
Jakie jeszcze wymagania muszą spełniać sporządzone dokumenty?
Tłumaczenie uwierzytelnione, poza tym, że musi być wiernym i poprawnym językowo przekładem dokumentu oryginalnego, powinno spełniać dodatkowe warunki:
- zawierać opis dodatkowych elementów znajdujących się na dokumencie oryginalnym, na przykład pieczęci, znaczków czy podpisów,
- zawierać ręcznie spisaną formułę poświadczającą.
Jak znaleźć tłumacza przysięgłego?
Jeśli dysponujesz dokumentem, który chcesz przetłumaczyć w celu przedłożenia instytucji lub organowi w innym państwie, musisz znaleźć tłumacza przysięgłego. W zależności od języka, na który musi on został przełożony, będzie to tłumacz przysięgły języka angielskiego, niemieckiego, francuskiego, itd. Powinien on mieć czynne prawo wykonywania zawodu i własny numer na liście tłumaczy przysięgłych.
W poszukiwaniach tych pomoże Ci Ministerstwo Sprawiedliwości. Wystarczy tylko na jego stronie internetowej znaleźć listę tłumaczy przysięgłych i wybrać z listy tego, który Ci odpowiada. Możesz również skorzystać z wyszukiwarki internetowej i, wpisując odpowiednią frazę, znaleźć tłumaczy przysięgłych świadczących usługi w Twojej okolicy.
Podsumowanie
Teraz już wiesz jakie są obowiązki i czynności tłumacza przysięgłego oraz jak powinien prezentować się przetłumaczony dokument. Pamiętaj, że tylko poprawne pod każdym względem tłumaczenie uwierzytelnione będzie honorowane przez urzędy, uczelnie i organy administracyjne w innych krajach Unii Europejskiej. Dlatego też zawsze warto wybrać tłumacza, który cieszy się doskonałymi opiniami dotychczasowych klientów i jest wpisany na listę prowadzoną przez Ministerstwo Sprawiedliwości.