Ceny transferowe (w skrócie TP, od ang. Transfer Pricing) to warunki obowiązujące podczas dokonywania transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi. Będą to m.in. same ceny, ale także wynagrodzenia czy wyniki finansowe. Podmiotami powiązanymi są natomiast przedsiębiorstwa, które cechuje silna zależność kapitałowa lub osobowa (np. mają wspólnego prezesa, jedna firma posiada min. 25% udziału w kapitale drugiej). Ponieważ powiązanie stwarza podwyższone ryzyko przeprowadzania transakcji niezgodnie z warunkami rynkowymi (np. faworyzowanie podmiotu powiązanego poprzez sprzedaż usług po zaniżonych cenach), stworzone zostały instrumenty prawne mające na celu strzec prawidłowości transakcji. Z uwagi na złożoność problemu, są one mocno skomplikowane. To dlatego często dobrym rozwiązaniem będzie stworzenie polityki cen transferowych.
Polityka cen transferowych – na czym polega?
Polityka TP to zestaw reguł, zgodnie z którymi powinny przebiegać transakcje pomiędzy podmiotami powiązanymi. Solidnie przygotowana polityka TP uwzględnia poszczególne szczeble zarządzania w strukturze organizacyjnej grupy kapitałowej. Zasady są spójne, kompletne i zestandaryzowane, co ułatwia ich stosowanie na co dzień.
Każde przedsiębiorstwo dąży do maksymalizacji zysku. Jednocześnie regulacje prawne dotyczące cen transferowych mają na celu dopilnowanie, by wszystkie transakcje pomiędzy podmiotami powiązanymi przebiegały zgodnie z prawem. Polityka TP optymalizuje możliwości wykorzystywania cen transferowych, aby jednocześnie były one jak najkorzystniejsze dla firmy, ale też całkowicie znajdowały się w granicach obowiązującego prawa.
W ramach polityki TP standaryzowane są takie procesy jak: realizacja transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi, wycena aktywów i świadczeń, a także kontrola przeprowadzania transakcji. Jest to szczególnie istotne dla osób odpowiedzialnych za prawidłowe ustalanie cen transferowych – tj. dla kierownictwa grupy kapitałowej i podmiotów powiązanych, dla personelu działów operacyjnych, finansowych i HR.
Jak sporządza się politykę cen transferowych?
Procedura sporządzania polityki TP jest skomplikowana, jako że należy wziąć pod uwagę wiele czynników. Analizie należy poddać strategię grupy kapitałowej wraz z podziałem na cele taktyczne i operacyjne, a także strukturę organizacyjną wraz z systemem zarządzania. Pod lupę będą wzięte transakcje bieżące oraz historyczne, a nawet potencjalne przyszłe. Uwzględnione zostaną wewnętrzne procedury kontrolne i zarządzanie ryzykiem. Analiza obejmie również regulacje prawne w zakresie TP w kraju, w którym znajduje się siedziba grupy kapitałowej, jak również w krajach, gdzie polityka cen transferowych ma być implementowana. Należy dokonać analizy rachunku kosztów, systemu wynagradzania kadry kierowniczej w podmiotach powiązanych oraz systemu oceny indywidualnych dokonań tych podmiotów.
Dzięki temu przygotowana zostanie procedura efektywnego zarządzania dokumentacją transakcji powiązanych, system ich rozliczeń oraz kontroli. Więcej na temat procesu tworzenia polityki TP przeczytasz na https://cenytransferowe.org/uslugi/polityka-cen-transferowych/.
Korzyści z wprowadzenia polityki cen transferowych
Główną zaletą korzystania z polityki TP jest posiadanie jasnych wskazówek w zakresie przeprowadzania transakcji (zwłaszcza w kontekście ustalania cen transferowych). Sprawdzony mechanizm może być stosowany dla nowych rozliczeń w grupie kapitałowej. Ponieważ elementem przygotowania polityki TP może być sporządzenie analiz porównawczych, to podmioty korzystające z cen transferowych mogą mieć pewność maksymalizacji korzyści, jak i bezpieczeństwa prawnego transakcji.
Wprowadzony w postaci polityki cen TP mechanizm rozliczeń powinien być jednolity i spójny dla wszystkich podmiotów grupy kapitałowej – zarówno na poziomie centralnym, jak i jednostkowym, podmioty powinny przestrzegać w tym zakresie tych samych zasad. Ograniczone zostaje również ryzyko potencjalnego doszacowania dochodu przez organy podatkowe w trakcie potencjalnej kontroli, w konsekwencji zarzutu o ustalenie nierynkowych cen.
Celem stworzenia polityki cen transferowych jest ułatwienie w procesie realizacji celów strategicznych i operacyjnych firmy. Zapewnia ona postępowanie jednocześnie zgodne z obowiązującym prawem, jak i maksymalizujące korzyści dla przedsiębiorstwa. Choć za jej przygotowanie trzeba zapłacić, to jednak w efekcie polityka cen transferowych przekłada się na liczne korzyści a poczyniona inwestycja szybko się zwraca.